Yemek takımları ve sofra aksesuarları artık binbir çeşit

Güleren Eren Güleren Eren
Ahşap Peçetelik, Pons Home Design Pons Home Design Kitchen
Loading admin actions …

Yemek takımları ve sofra aksesuarları evlerin ziynet eşyası niteliğinde olabilir. Özenerek seçilmiş, alınmış yemek takımları senelerce dolap içinde misafir için korunarak bekliyorlar. Yeni nesile daha az sirayet etmiş bu alışkanlık uzun senelere yayılmıştı ve kıymetli yemek takımları ve diğer aksesuarların sadece özel yemeklerde kullanıldığına şahit olduk. O zamanlar bu şekilde kullanılan misafir yemek takımları daha narin, maddi anlamda daha değerli parçalardı. Maliyeti yüksek, fiyatları yüksek olan bu modeller bazen işlemeli, bazen kabartmalı, bazen düz ama oldukça narin yapıdaydı. Porselen, kristal gibi narin ve pahalı malzemeler yemek takımlarının Cadillac'ları olarak evlerde yerlerini alıyordu. Şimdi yemek takımları ve sofra aksesuarları daha yalın tarzda tercih ediliyor ancak bu sefer pahalı parçalar eskiden olduğu gibi klasik ve narin modellerin dışında yalın ama özel tasarım ürünler olabiliyor. Ancak şunu da söylemek gerek, bugün artık yemek takımları ve sofra aksesuarları daha çeşitli, fiyatlar da ona göre çeşitli. Sade ve modern tasarımları da uygun fiyata bulmak mümkün. X tasarımcısının dizaynı olan takımlar pahalı olsa da aynı tarzda tasarlanmış pek çok gündelik ürün bulmak mümkün olabiliyor. Her keseye uygun bir seçenek olması her açıdan güzel çünkü nihayetinde bu gayet başarılı tasarımları uygun fiyata almak anlamına geliyor. Bu anlamda da gündelik yemek takımları için kullandığımız ürünler de daha seçkin bir zevke hitap edebiliyorlar.

Bu çeşitlilik içinde yemek takımları arasında da seçim yapmak ayrı bir dert bir yandan. Mağaza gezmek, internetten alışveriş yapmak elbette mümkün ama öncesinde internetten kendi zevkinize uygun ne gibi seçenekler olduğunu görmek de akılcı bir yaklaşım. Bu sayede satın almadan önce genel bir yönelim belirleyebilir, satın alma tercihlerinizi de buna göre şekillendirebilirsiniz

Klasikten moderne yemek takımları ve sofra aksesuarları arasında bir dolaşarak piyasadaki seçeneklere bir göz atalım.

Geleneksel ve naif desenler

Geleneksel seramik işçiliğinde canlı renkler ve ince ince işlenmiş naif resimler mevcut. Bugün hala yemek takımları arasında böyle ürünler bulmak mümkün. Elbette günümüzde bulaşık makinelerinde yıkanmayan malzemeler çok tercih edilmemekte. O yüzden daha fabrikasyon tasarımlara dönülse de özel günler için ya da tek tek kullanmak için böyle takımlar ya da parçalar alınabiliyor. 

Seramik boyamada en çok görülen renklerden biri olan mavi ağırlıklı bu tabakta doğadan alınan desenler kullanılmış. Simetrik olarak yerleştirilen kuşlar, çiçekler ve yaprakların ortasına bir kalp kondurulmuş. Oldukça naif bir resim ile daha basit hayatlarımızın olduğu zamana dair nostaljik bir his uyandırıyor.

Modern tasarımlarda tipografi

Tipografi sadece yemek takımları ya da sofra aksesuarlarında değil tüm objelerde gördüğümüz bir tasarım yöntemi. Harfleri kullanmak grafik ve ürün tasarımcılarının pek çok açıdan tercih ettiği bir yaklaşım. Harfler sadece yazmak ve okumak için değil aynı zamanda semboller yaratmak, farklı yazı biçimleriyle estetik biçimler üretmek için kullanışlı araçlar. Yemek takımları da bundan nasibini alıyor elbette, bu gördüğümüz tabaklar, çatal bıçak takımı ve bardak alfabenin harfleriyle süslenmiş. Tabakların kenarı dairsel şekilde adeta oya gibi alfabeyle işlenmiş.Aslında bu tabaklar için klasik bir tarz, eski tip desenler ya da çizgiler de tabakları bu şekilde çevrelerler. Bu tarzı kullanıp onu tipografiye dökmek ise daha modern bir yaklaşım. Çatal kaşık ve bıçklardaysa alfabe üçe bölünerek kullanılmış. Bu sevimli tasarım gündelik kullanım için özellikle çocuklu aileler için güzel bir tercih olabilir.

Japon esintisi

Geleneksel Japon sanatında dalgalara sıklıkla rastlanır. Bunun en önemli sebebi Japonya'nın bir ada ülkesi olması ve denizle iç içe, onun zorluklarıyla yaşam mücadelesi verilmesidir. Okyanusun, denizin ve iklimin etkileri geleneksel sanatı da etkilemiştir. Bu gördüğümüz yemek takımı farklı boyutta ve formda tabaklarıyla hem güncel ihtiyaçları gideriyor hem de geleneksel Japon sanatının izlerini bugüne taşıyor. Renkleri ve çizim tarzı Hokusai'in ünlü ahşap baskısını andırıyor. Konagawa'nın Büyük Dalgası elbette farklı bir baskı ama o kadar bilindik bir görsel ki Japon menşeli dalga çizimlerinde onun verdiği duygu akla geliyor. O dalga bu tabaklardaki kıpır kıpır denizin genlerinde gizli.

Bu tabağın renkleri aynı zamanda Anadolu'daki geleneksel çinilerdeki maviyle de benzer. Bu yüzden her ne kadar Japon kültürünün izlerini taşısa da bizlere çok yabancı değil. İçlerinde kendi geleneksel yemeklerimizi de yerken yabancılık çekmeyeceğimiz yemek takımları.

Geleneğin stilizasyonu

İnce belli bardaklar ve kahvehanelerde geleneksel olarak kullanılan tipik çay tabakları Anadolu'nun simgelerinden. Tasarımcılar bunu pek çok şekilde stilize ettiler. İnce belli bardaklar günümüze aynı formda ama büyüyerek ulaştı. Bugün en yaygın olarak Ajda bardak denen büyük cam çay bardakları kullanılıyor. Ancak bunların pek çok varyasyonu da tasarlandı. Tasarımcılar geleneksel formları ve desenleri stilize ederek yeni ürünler ortaya çıkarmayı sıklıkla tercih ederler çünkü bir tasarımın sağlam bir esin kaynağı olması onu da güçlü kılabilir. Sebepsiz tasarımdansa bir kaynağa öykünmek sizi tasarlama serüveninde daha olgun bir noktaya taşıyabilir. Kulac Ceramic tasarımı bu çay bardak ve tabakları bahsettiğimiz formları seramik olarak ve stilize ederek kullanmış. Rengn belli belirsiz kullanımıyla da malzemenin ham dokusuna gölge verilmiş. Özellikle tabaklarda yuvarlak hatlar hafif köşeli hale getirilmişler, çay bardağının formu orijinal bardakların formuna daha yakın. Yemek takımları ve sofra aksesuarları için bu tip stilize edici yaklaşımlar çoğunlukla başarılı sonuçlar vermekte ve evlerinizde her zaman alışık olduğunuz malzemelerin yerine koymanız açısından daha cazip gelebilir.

Paylaşmanın estetiği

Share.Food adını taşıyan ve yemek takımları arasında ilginç ve insani konseptiyle dikkat çeken bir tasarım. Yemek paylaşımını adına ve tasarımına yansıtan Bilge Nur Saltık, Anadolu'nun aynı tabaktan yemek paylaşma alışkanlığını farklı kültürlere de taşımak istemiş. Batı eksenli görgü kuralları yemek masasında epey bireyci ve aslında bir yandan da israfa sebep olan bir kültür oluşturmuştur. Buna kafa tutarak tasarımını oyunlaştıran Saltık, tasarladığı tabakları farklı açılarda dengede tutuyor ve tabak daha davetkar biçimde bir başkasına yönelebiliyor. Yemek yerken kendinize ya da başkalarına çevirerek denge sağlayabileceğiniz bu tabakların alt kısmı fosforlu renklere sahip tabakalara sahip olduğu için masadan da yansıyor, bu efekt de merak uyandırarak insanları oyuna davet ediyor.

Bu ödüllü tasarım sıradan yemek takımları değil ilginç tasarımlar peşinde olanlar için biçilmiş kaftan. Yerelden evrensele ilginç bir tasarım anlayışının bu yemek takımında hayata geçtiğini söyleyebiliriz.

Detaylardan doğan özel tasarımlar

Bazen ufacık bir detay bir tasarımın karakteri haline gelebilir. Bu örnekte tam da bu nitelikte bir tabak görüyoruz. Lisa Merk imzasını taşıyan bu tabak özellikle spagetti ya da benzer uzun makarnalar için tasarlanıp üretilmiş. Tradizione yani Gelenek adını taşıyan tasarım spagetti yeme geleneğine yeni bir yaklaşım sunuyor İtalyanlar spagettileri kırmadan pişiriyor ve kolay yemek için kaşık ve çatalı birlikte kullanıyorlar. Sağ elini kullananlar sol elde tuttukları kaşığın oyuğuna spagetti dolanmış çatalı oturtarak döndürüyor ve makarnaların tamamen dolanarak küçük bir yumru haline gelmesini sağlıyorlar. Böylece spagettilerin uzunluğu bir problem olmaktan çıkıyor. Elbette sadece İtalyanlar değil, dünyanın pek çok yerinde insanlar spagettiyi böyle yiyorlar fakat geleneksel bir yemeğin geleneksel yenişi biçimine bir saygı duruşu bu.

Yemek takımları arasında bu kadar açıkça tek bir yemek için tasarlananları bulmak kolay değil. O yüzden bu örnek geniş bir açıklamayı hak ediyor. Bu fotoğraftaki tabağın kenarında görünen oyuk çatalın koyulacağı yeri imliyor. Bu çok işlevsel bir detay olmasa da estetik olarak hoş bir yiv görünümü veriyor. Öte yandan çatalla birlikte kullanılan kaşığın görevini tabak ilginç bir şekilde üstlenmiş. Çatal yivinin karşı tarafında, tabağın iç kısmından kenara doğru, kaşığın oyuğu gibi bir oyuk tasarlanmış. Bu oyuk da çatala dolandırılan spagettiyi döndürmek için kullanılıyor. Gelenekten doğan bu çağdaş tasarım oldukça ince düşünülmüş.

Tümdengelimci tabaklar

다옴도자기공방_산뜻한 초승달/나루터/조각배, Daom Daom Modern dining room Crockery & glassware

Tümevarım ve tümdengelim iki temel tasarım anlayışı olarak tariflenegelir. Tümevarımda parçalar formu oluştururken, tümdengelim yönteminde baştan belirlenen bir formun içinde bölümlendirmelere gidilir. Yemek takımları normalde tek parça bir forma sahip elbette ama bu örnekte bu form ikiye bölünerek iki ayrı form daha yaratılmış. Eğer yuvarlak bir tabağa takılan, eklenen ve oradan bir form oluşturan bir tasarımla karşı karşıya kalsaydık buna tümevarım yöntemi diyecektik, şimdiyse tümdengelimci bir yaklaşım olduğunu söyleyebiliyoruz.

Bu yöntem yemek takımları ve sofra aksesuarlarında çok sık karşılaştığımız bir yöntem değil, daha ziyade formun kendisinin değişkenlik gösterdiğini gözlemliyoruz. Bu örnekteyse özellikle farklı yemeklerin, sos ya da garnitürlerin aynı anda sunulduğu durumlar için hoş bir çözüm görüyoruz. Yemek odası için neler alacağınıza karar verirken ne gibi yemekler yaptığınızı bir gözden geçirebilir ve size uygunsa tercihiniz bu tarz bir tasarımdan yana yapabilirsiniz.

Yemeğinizi saat kaçta yemek istersiniz?

Bu sorunun cevabını esprili bir şekilde sofrada verebilirsiniz. Farklı akrep tarzlarıyla da değişkenlik gösteren bu saat çizimli yemek takımı sofralarınıza neşe getirebilir. Sıradan tasarımlardan hoşlanmayıp yemek takımları içinde esprili desenler ve tasarımlar arayanlar için bu tip modelleri önermek mümkün. Daha önce değindiğimiz tipografik tasarımla benzer bir tarzda olan bu tabaklar çocuklar için de eğitici olabilir. Hem yetişkinlerle aynı tabaklarla yemek yiyebilir hem de bu sırada eğlenerek öğrenebilirler.

Alis harikalar diyarında değil sofranızda

Özgün adı Alice's Adventures in Wonderland olan Alis Harikalar Diyarında adlı roman Lewis Carroll  tarafından 1865 yılında yazılmış ve nesiller boyunca okunmuş, aynı zamanda çeşitli uyarlamaları yapılmıştır. Romanda Alis bir tavşan deliğinden fantastik bir dünyaya girer, bu dünyada hiç bitmeyen bir çay saatine de konuk olur. Mart Tavşanı, Şapkacı ve Fındıkfaresi ile oldukça sürreel bir çay partisine tanık olur. İşte bu ünlü çay partisi bu bir çay takımının üzerine işlenmiş, kitabı sevenlerin çok ilgisini çekebilir. 

Yemek takımları ve sofra aksesuarları desenlerini böyle popüler kaynaklardan da alabiliyor ama Alis Harikalar Diyarında desenli bir çay takımı hedefi tam onikiden vuruyor.

Peçeteliklerde kuş cıvıltısı

Peçetelikler ses çıkarmayabilir ama seçtiğiniz şeklin ruhunu sofranıza taşıyabilir. Pek çok iddialı, şıkır şıkır peçetelik modelinin yanı sıra bu örnekte gördüğümüz gibi naif modeller de var. Ahşaptan yapılmış bu kuş aslında oldukça detaysız, basit bir forma sahip ama malzemenin niteliğiyle birlikte bu basitlik oldukça hoş bir atmosfer yaratıyor. Klasik peçetelik modelleri şık sofralarda yemek takımları ile birlikte daha çok kullanılıyor ancak misafirlerinizi daha ilgi çekici ve sevimli bir modelle karşılamak istiyorsanız böyle bir tercih yapmanızda fayda var.

Yemek takımları ve sofra aksesuarları kadar bunları üzerine koyacağınız masa da bir o kadar önemli. Unutulmaz davetleriniz için birbirinden şık yemek masası modelleri adlı yazımızda da bu konuyu masaya yatırıyoruz. Şimdi de bu konudaki fikirlere göz atabilirsiniz.

Need help with your home project?
Get in touch!

Highlights from our magazine