Bauhaus raf sistemi

homify.com.tr homify.com.tr
TT3, Adele-C Adele-C Living room
Loading admin actions …

Sadece mimari ve güzel sanatlar alanında değil, tasarımda da yeni ufuklar açan Bauhaus tarzının özellikle mobilya tasarımındaki etkilerini günümüzde de hissetmek mümkün. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Almanya'dan çıkıp 1933'de Nazilerin iktidara gelmesine kadarki sürede en iyi çağlarını yaşayan ve birçok ünlü ismin yetiştiği Bauhaus'un temel prensiplerinden birinin seri olarak üretilebilecek tasarıma sahip mobilyalar üretmek olduğu düşünülürse, bu etkinin günümüzde de hissedilmesine şaşırmamak gerekiyor. 

Bauhaus, tasarım anlamında özellikle Almanya'da çok etkili olan Gotik tarzın bir reddiyesi ve çok daha basit, süssüz ve işlevsel biçimlere dönülmesi gibi prensiplerden yola çıkan bir tasarım dilinin öncüsü oldu. Bu yeni yaklaşım dönemin sosyal hareketlerinin de etkisiyle, bir anlamda tasarımı halka indirmeyi, ucuz maliyetle de tarz sahibi ürünlerin elde edilebileceğini göstermeyi amaçlıyordu. Bu doğrultuda Bauhaus ürünlerinde minimalist bir yaklaşımın, keskin hat ve çizgiler, basit renkler ve işlevin ön planda tutulduğu bir tasarım anlayışıyla birleştirildiğini görürüz. Bauhaus damgası taşıyan kitaplık ve dolaplarda da bu yaklaşımın izi kolayca görülebilir. 

Bir kısmı Türk tasarımcılara ait olan aşağıdaki ürünler, doğrudan doğruya Bauhaus tarzının birer örneği olmasalar da, genel Bauhaus dizayn ilkelerinin günümüzde de hâlen etkili olduklarını göstermeleri açısından son derece ilginç ürünler.

Basit, süssüz, işlevli

Bauhaus'un tasarım ve özellikle mobilya tasarımı alanındaki etkisini üç-beş kelimeyle özetlemek gerekse, bu başlıktaki sıfatlar mutlaka bu nitelemenin içinde yer bulurdu herhalde. Yukarıda da söylediğimiz gibi, içinde bulunduğu çalkantılı savaş sonrası dönemin değişimlerine ayak uyduran ve onlara cevap veren bir hareket olarak Bauhaus, tasarımında sanat-zanaât ayrımının flu hale geldiği, seri üretimi mümkün olan ve işlevi her zaman ön planda tutulan ürünlerle ön plana çıkmıştı. İstanbul'da bulunan Deadalus Furniture adlı şirketin koleksiyonunda aldığımız bu kitaplık ve raf sistemi de söz konusu prensiplerin günümüze yansımış bir hali olarak görülebilir. Sizin de görebileceğiniz gibi karşımızda son derece basit malzeme ve renkleri olan, gereksiz süslerden arındırılmış, temiz ve keskin hatlara sahip, ama tüm bunlara rağmen belirgin bir şıklık da taşıyan bir ürün var. Özellikle modern evlerde başımızı çevirdiğimiz her yerde görebileceğimiz Bauhaus etkisinin billurlaştığı ürünlerden biri.

Biçim işlevi izler

Sadece Bauhaus özelinde değil, 20. yüzyılın modernist hareketlerinin her türlü incelenemesinde sıkça karşımıza çıkane ve artık bir ölçüde klişeleşmiş olan prensiplerden biri de biçim işlevi izler prensibidir. Son derece basit olan bu önerme, tasarımda biçim ya da formların işlev çerçevesinde ve temelinde oluşturulması fikrine dayansa da, pratikte hem uygulaması o kadar kolay ve sorunsuz olmayan, hem de ideolojik illiyet bağları anlamında ciddi sıkıntılar içerebilecek olan bir prensiptir. Buna rağmen Bauhaus'un popüler olduğu 1920'lerdeki anlamı üzerinden düşünülmesi gereken bu prensibin günümüzdeki yansımalarından birini başarılı tasarımcı Alp Nuhoğlu'nun bu ödüllü kitaplık tasarımında görmek mümkün. Yine keskin çizgilerin, sadelik ve basitliğin damga vurduğu, işlevin lüzumsuz estetik unsurlara galebe çaldığı bu özel tasarım kitaplık, doğrudan bir Bauhaus tarzı olarak adlandırılamasa da, yukarıda sıralanan prensiplere getirilmiş özel ve şahsî bir yorum olarak okunabilir.

Bauhaus'a endüstriyel bir yorum

Türkiyeli tasarımcılardan seçtiğimiz iki örnekle Bauhaus dizaynının temel prensiplerini özetlediğimize göre, dünyadan birkaç farklı Bauhaus esini taşıyan raf sistemiyle devam edelim. Örneğin burada Bauhaus tasarımına özgü basitlik ve sadeliğe kısmen endüstriyel bir görünümle sunulduğunu görüyoruz. Gerek eskitilmiş ahşap kullanımı, gerekse de metal ayaklar mobilyaya bu havayı katarken, kitaplığın temel işlevini de hiçbir şekilde gölgede bırakmıyorlar.

Postmodern Bauhaus

İtalyan bir tasarımcıya ait olan bu ürüne ise bir anlamda Bauhaus'un yapısöküme uğratılmış hali olarak bakabiliriz. Zira yine metal ve ahşapın birlikte kullanımı, sade tasarım dili, hafif ve modern görünüm gibi unsurları bu üründe de görmemize rağmen, bu ilginç raf sistemi bir yandan da artık klişe haline gelmiş olan biçim işlevi izler ilkesinin bir bilinçli bir parodisi gibi. Bile isteye akamete uğratılmış bir simetri, işlevin kimi zaman dikkate alınmadığı ilave raflar, ilk bakıştaki keskin görünüme rağmen köşelerde bombelenen metal yapı malzemesi gibi unsurlar; bu kitaplığı Bauhaus stilinin oyuncul, çokyönlü ve postmodern bir yorumu haline getiriyor.

Need help with your home project?
Get in touch!

Highlights from our magazine